ผ่านหู ผ่านตากับข่าวต่างประเทศใช้สุนัขดมกลิ่นค้นหาผู้ป่วยติดเชื้อโควิด19 ถึงคราวความสำเร็จของไทย เมื่อมีการเปิดตัว “ไทเกอร์ , อพอลโล่ , แองเจิล , บ๊อบบี้ , นาซ่า และ บราโว่” 6 น้องหมาสายพันธุ์ลาบราดอร์ รีทรีฟเวอร์ วัย 6-7 เดือน ถูกฝึกฝนและผ่านการทดสอบความสามารถดมกลิ่น ค้นหาเชื้อโควิด-19 ได้เป็นครั้งแรกในประเทศไทย ผลงานจากคณะสัตวแพทยศาสตร์ ร่วมกับ คณะแพทยศาสตร์และคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ฝึกดมกลิ่นค้นหาผู้ติดเชื้อโควิด-19 ที่สำคัญเป็นการค้นหาจากกลุ่มติดเชื้อไม่แสดงอาการ
ด้วยทฤษฎีที่ว่าสุนัขมีศักยภาพสามารถดมกลิ่นได้ดีกว่าคนถึง 50 เท่า และก่อนหน้านี้มีความสำเร็จจากการวิจัยในต่างประเทศ เช่น เยอรมัน ใช้สุนัขตรวจคัดกรองผู้ติดเชื้อโควิด-19 ได้มาแล้ว ทีมวิจัยใช้ระยะเวลา 6 เดือน แบ่งเป็น 3 ระยะ ระยะแรกใช้เวลา 2 เดือน ทดสอบความสามารถและฝึกสุนัขในการแยกแยะกลิ่นผู้ติดเชื้อ ซึ่งประสบความสำเร็จแล้ว
โดย ศ.สพ.ญ.ดร.เกวลี ฉัตรดรงค์ รองคณบดีฝ่ายวิจัยและนวัตกรรม คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ เปิดเผยวิธีการฝึก ซึ่งใช้เจ้าหน้าที่กองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนที่ 43 จ.สงขลา เป็นผู้ฝึก ออกคำสั่ง ซึ่งทั้ง 6 ตัว ไม่เคยผ่านการฝึกใด ๆ มาก่อน ขณะที่ทีมวิจัยทำหน้าที่เก็บตัวอย่างเหงื่อของผู้ติดเชื้อโควิด-19 ซึ่งเป็นสารคัดหลั่งที่มีการยืนยันว่าไม่มีการเจือปนของเชื้อไวรัส โดยใช้สำลีซับเหงื่อบริเวณใต้รักแร้ และตัวอย่างถุงเท้าของผู้ติดเชื้อ เก็บไว้ในห้องปฏิบัติการที่มีความปลอดภัยทางชีวภาพ ขั้นตอนนี้เป็นการการันตีว่า กระบวนการทดสอบทั้งหมดปลอดภัยต่อสุนัข การดมกลิ่นเป็นไปในระยะห่าง ตัวอย่างที่นำมาให้สุนัขดมก็เก็บใส่กระป๋อง สุนัขจะไม่ได้สัมผัสโดยตรงกับตัวอย่าง
เมื่อดมแล้ว ซึ่งใช้เวลาไม่กี่นาที หากสุนัขนั่งลง หมายถึงมันเจอตัวอย่างที่ติดเชื้อ แต่หากยังไม่พบ มันก็จะเดินวนหาจนกว่าจะพบ เจอแล้วก็จะนั่งลง ไม่ใช้การเห่าส่งเสียงดัง
ผ่านขั้นตอนแรก ผลทดสอบให้ความแม่นยำในการค้นหาได้ถึง 94.8% แต่ยังไม่สามารถออกปฏิบัติการจริงได้ และทั้ง 6 ตัวต้องฝึกต่ออีก 2 เดือน และเข้าสู่ขั้นตอนที่ 2 การทดลองปฏิบัติจริงที่สนามบิน ท่าเรือ สถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยม และฝึกสุนัขให้ดมกลิ่นจากเท้าของคน
ส่วนระยะที่สาม เป็นการวิจัยต่อยอดเครื่องมือคัดกรองรูปแบบใหม่ เช่น เซ็นเซอร์เพื่อบ่งชี้ ผู้เข้าข่ายติดเชื้อ ซึ่งมีข้อมูลระบุว่า ผู้ติดเชื้อโควิด-19 จะมีสารระเหยบางอย่างเจือปนอยู่ หากค้นคว้าสำเร็จ จะให้สุนัขดมกลิ่นผู้ป่วยเบาหวาน ซึมเศร้า มาลาเรีย และพัฒนาเป็นเครื่องตรวจในอนาคตโครงการนี้จึงไม่เพียงเป็นต้นแบบในการฝึกสุนัขชุดแรกทำหน้าที่ตรวจคัดกรองผู้ติดเชื้อ โควิด-19 ที่ไม่แสดงอาการในพื้นที่สาธารณะเท่านั้น แต่ยังเป็นโครงการเพื่องานทางการแพทย์ชของประเทศไทยด้วย
เรื่องและภาพโดย “เป๋าเป้”
