หมอรามาฯ แถลงพบผู้ป่วยในไทย EVALI ปอดอักเสบรุนแรง เม็ดเลือดขาวกินไขมัน สาเหตุสารแต่งกลิ่น อาการนี้ไม่พบในบุหรี่มวน ห่วงบุหรี่ไฟฟ้าเข้าถึงง่าย เด็กนักเรียนก็สั่งซื้อได้
วันนี้ (9 พ.ย.65) ที่โรงพยาบาลรามาธิบดี ศ.นพ.วินัย วนานุกูล หัวหน้าภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี ม.มหิดล พญ.นภารัตน์ อมรพุฒิสถาพร หัวหน้าสาขาโรคระบบการหายใจและเวชบำบัดวิกฤตระบบหายใจ และ นพ.ธนัญชัย เพชรนาค สาขาโรคระบบการหายใจและเวชบำบัดวิกฤตระบบหายใจ ภาควิชาอายุรศาสตร์ ร่วมแถลงข่าว “ไทยพบป่วยปอดอักเสบรุนแรง (EVALI) อีก!! จากบุหรี่ไฟฟ้า หวั่นคนไม่รู้อันตราย”
ศ.นพ.วินัย กล่าวว่า คนทั่วไปโดยเฉพาะวัยรุ่นเข้าใจผิดว่า บุหรี่ไฟฟ้าว่าปลอดภัย คิดว่าไอเป็นแค่ละอองน้ำ มีเพียงสารปรุงแต่ง ไม่มีนิโคติน ซึ่งจริงๆ ไอบุหรี่ไฟฟ้ามีฝุ่น PM 2.5 มีสารเคมีอันตรายมีฤทธิ์ระคายเคืองเยื่อบุทางเดินหายใจ บางตัวเป็นสารก่อมะเร็ง นอกจากนี้ ยังมีโลหะหนักจากน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้าหรืออุปกรณ์สูบ สารปรุงแต่งกลิ่นรสถูกความร้อนจนเป็นไอระเหย ทำให้ปอดอักเสบเฉียบพลันและโรคอื่นได้ ที่สำคัญผู้สูบบุหรี่ไฟฟ้ามีโอกาสสูบบุหรี่ธรรมดาคิดเป็น 3 เท่าของคนไม่เคยสูบบุหรี่ไฟฟ้ามาก่อน
พญ.นภารัตน์ กล่าวว่า โรค EVALI ที่มีรายงานตีพิมพ์ครั้งแรก 53 คน เมื่อ ก.ค. 2562 พบอายุเฉลี่ย 19 ปี ใช้บุหรี่ไฟฟ้าที่มีสารกัญชา 80% ไม่มีสารกัญชา 20% อาการ 95% มีไข้ หนาวสั่น ไอ หายใจลำบาก ปวดเมื่อยตัว เหมือนติดเชื้อไวรัส บางคนมีอาการระบบทางเดินอาหาร เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ถ่ายเหลว ผู้ป่วยทุกคนมีภาพเอกซเรย์ ซีทีสแกน เจอฝ้าขาว เก็บน้ำล้างปอดไปตรวจเจอเซลล์เม็ดเลือดขาวกินอนุภาคไขมัน ซึ่งปกติการสูบบุหรี่ธรรมดา ก็จะไม่เจออนุภาคไขมันในปอด แล้วมีเม็ดเลือดขาวมากินไขมัน จะเจอในกลุ่มอมน้ำมันพ่นไฟ ที่สำลักน้ำมันเข้าปอด
แต่บุหรี่ไฟฟ้ามีการใส่สารต่างๆ ที่โดนความร้อนแล้วระเหยเป็นอนุภาคไขมัน เช่น สารปรุงแต่งกลิ่น หรือสารสกัดน้ำมันกัญชา วัยรุ่นไทย พบการใช้บุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นจาก 6-7% เป็น 10% เด็กประถมเข้าถึงและซื้อได้ แบบใช้แล้วทิ้ง โดยอ้างกับผู้ปกครองว่าไม่ใช่บุหรี่ไฟฟ้า เพราะไม่มีการชาร์จไฟ
ด้าน นพ.ธนัญชัย กล่าวว่า พบคนไข้ที่รับวินิจฉัยเป็น EVALI เป็นคนไข้วัยรุ่นอายุ 20-30 ปี เดิมมีโรคประจำตัวกล้ามเนื้ออักเสบ รักษาที่ รพ.รามาธิบดี ควบคุมอาการได้ดีใช้ชีวิตได้ตามปกติ จนก่อนมารักษา 1 เดือน รู้สึกเริ่มเหนื่อยง่ายหลังออก จึงซักประวัติใหม่ คนไข้ยอมบอกว่าเมื่อก่อนสูบบุหรี่ แต่ไม่สูบแล้ว แต่ช่วง 6 เดือนก่อนสูบบุหรี่ไฟฟ้าตามเพื่อนที่ทำงานชวน
โดยสั่งซื้อจากกลุ่มไลน์ สูบทุกวันเปลี่ยนกลิ่นรสไปเรื่อยๆ จึงสงสัยผู้ป่วยน่าจะมีปัญหา EVALI เมื่อส่องกล้องหลอดลมไป ตรวจน้ำล้างปอดมีเม็ดเลือดขาวกินไขมัน ผลชิ้นเนื้อมีการอักเสบ จึงน่าจะมีปัญหา EVALI เคสนี้ใช้เวลารักษานอน รพ. 4 วัน เจ้าตัวบอกจะไม่ใช้แล้ว และชวนเพื่อนให้เลิกบุหรี่ด้วย
นพ.ธนัญชัย กล่าวว่า ปัจจุบันมีการใช้บุหรี่ไฟฟ้ามากขึ้น เพราะเข้าถึงง่ายทั้งคนทำงานหรือนักเรียน สั่งซื้อออนไลน์ ส่งให้ถึงบ้าน แนวทางเฝ้าระวังให้ สังเกตอาการ ทางเดินหายใจ ไอ หอบเหนื่อย หรือมีไข้ บางคนเป็นนานหลายวัน หลายสัปดาห์ หรือเป็นเดือน โดยอาการจะมากขึ้นเรื่อยๆ หากมีประวัติใช้บุหรี่ไฟฟ้า และมีอาการผิดปกติ ควรเฝ้าระวังว่าจะมีปัญหา EVALI เมื่อพบแพทย์ให้แจ้งว่าใช้บุหรี่ไฟฟ้าร่วมด้วย เพราะหลายคนปกปิดประวัติ
